Obszary Zarządzania Placówką Medyczną W Sytuacji Wystąpienia Pandemii Grypy

obszary zarządzania placówką medyczną w sytuacji wystąpienia pandemii grypy u. religioni, b. walewska-zielecka, a. czerw, a. augustynowicz

Obszary zarządzania placówką medyczną
w sytuacji wystąpienia pandemii grypy
U. Religioni, B. Walewska-Zielecka, A. Czerw, A. Augustynowicz
Wprowadzenie
Pandemia jest epidemią choroby zakaźnej o zasięgu światowym.1 11
czerwca 2009 r. Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła pierwszą
pandemię XXI wieku, wywołaną wirusem grypy A/H1N1v. W ciągu 6 tygodni
występowanie wirusa A/H1N1v potwierdzono już we wszystkich regionach
WHO.
Działania zmierzające do zabezpieczenia Polski na wypadek wystąpienia
pandemii grypy uregulowane zostały przez szereg aktów prawnych, m.in.
Ustawę z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym, Ustawę z dnia 18
kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej, Ustawę z dnia 26 kwietnia
2007 r. o zarządzaniu kryzysowym czy Ustawę z dnia 5 grudnia 2008 r. o
zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń oraz chorób zakaźnych u ludzi.
Szczegółowy zakres odpowiedzialności oraz obszary działań
podejmowanych na wypadek pandemii grypy na poziomie ogólnopolskim
zawarte zostały w Polskim Planie Pandemicznym.
Opracowaniem Polskiego Planu Pandemicznego zajmuje się Krajowy Komitet
ds. Pandemii Grypy, powołany na podstawie Zarządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie powołania Krajowego Komitetu do Spraw
Pandemii Grypy. Polski Plan Pandemiczny oparty został o wytyczne
Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Europejskiego Centrum Kontroli i
Prewencji Chorób (ECDC) oraz Komisji Europejskiej.
1.
Możliwe skutki pandemii grypy w mikro i makro skali
W celu usystematyzowania wszelkich przygotowań na wypadek pandemii
grypy, Światowa Organizacja Zdrowia wprowadziła obowiązujące na całym
świecie definicje poszczególnych faz pandemii:
*
Faza 1 – brak przypadków zarażenia ludzi wirusami
charakterystycznymi dla zwierząt;
*
Faza 2 – wirusy charakterystyczne dla zwierząt stają się przyczyną
zakażeń u ludzi i uznane zostają za wirusy o potencjale
pandemicznym;
*
Faza 3 – obserwowane są pojedyncze przypadki lub niewielkie
ogniska zachorowań wśród ludzi, jednak nie stwierdza się
transmisji wirusa z człowieka na człowieka;
*
Faza 4 – potwierdzenie transmisji wirusa z człowieka na człowieka;
*
Faza 5 – w przynajmniej dwóch krajach jednego regionu WHO
obserwuje się epidemie spowodowane wirusem o potencjale
pandemicznym;
*
Faza 6 - w przynajmniej dwóch krajach jednego regionu WHO oraz w
przynajmniej jednym kraju innego regionu WHO obserwuje się
utrzymujące się epidemie.2
Zmiany poszczególnych faz pandemii ogłaszane są bezpośrednio przez
WHO. Nie jest możliwe określenie czasu trwania poszczególnych faz.
Przechodzenie z jednej do drugiej fazy może być bardzo szybkie, część
faz może w ogóle nie wystąpić. Szybkiemu rozprzestrzenianiu się wirusa
sprzyja obecnie duża mobilność społeczeństw, a szczególnie ciągle
wzrastająca liczba podróży międzykontynentalnych. Szacuje się, że
zachorowalność w okresie możliwej pandemii grypy wśród populacji
Polski sięgnie nawet 30%. Oszacowany wskaźnik śmiertelności podczas
pandemii wyniesie 0,1-0,35%. Około 50% osób chorych będzie
konsultowało się z lekarzami, z czego 2% poddanych zostanie
hospitalizacji.3
Przewiduje się, że zależnie od poszczególnych okresów pandemii,
absencja pracowników wynosić będzie od 12 do nawet 36%. Wskaźniki te
będą różnić się w poszczególnych grupach zawodowych. Absencja
spowodowana będzie nie tylko chorobą pracownika, ale również
koniecznością opiekowania się członkami rodzin, np. dziećmi – w
przypadku zamknięcia szkół i przedszkoli.
W momencie wystąpienia pandemii przewiduje się wprowadzenie pewnych
restrykcji w zakresie działań związanych z tworzeniem zbiorowisk
ludzi, np. zakaz organizowania masowych zgromadzeń, które mogą
dotyczyć zarówno poszczególnych regionów, jak i całego kraju. Nie
planuje się natomiast wprowadzenia restrykcji dotyczących podróżowania
i przepływu towarów, bowiem mogłyby one mieć negatywny wpływ na dalsze
funkcjonowanie polskiej gospodarki.
Z powyższych danych można wywnioskować, iż podczas pandemii grypy
placówki ochrony zdrowia będą musiały zmierzyć się z wieloma
trudnościami w funkcjonowaniu. Zaliczyć do nich należy przede
wszystkim:
*
konieczność przyjęcia nieproporcjonalnie dużej liczby pacjentów w
porównaniu do możliwości systemu ochrony zdrowia;
*
niedobór personelu, leków, szczepionek czy sprzętu medycznego;
*
absencję wśród pracowników medycznych;
*
problemy wynikające z dużej liczby zgonów;
*
problemy logistyczne związane z transportem chorych czy
wyczerpywaniem się zapasów, np. leków;
*
problemy finansowe poszczególnych placówek ochrony zdrowia.
2.
Zadania realizowane przez placówki medyczne w przypadku
wystąpienia pandemii grypy
W przygotowania oraz działania na wypadek pandemii grypy zaangażowani
powinni być nie tylko przedstawiciele ochrony zdrowia, ale również
służb bezpieczeństwa, gospodarki, spraw wewnętrznych czy spraw
zagranicznych. Do głównych celów przygotowań do pandemii grypy przez
wyżej wymienione organizacje, zaliczyć należy:
*
zwiększenie możliwości działań systemu reagowania kryzysowego w
momencie wystąpienie trudnych do przewidzenia zagrożeń;
*
zidentyfikowanie zagrożeń możliwych do przewidzenia i zaplanowanie
stosownych działań interwencyjnych;
*
opóźnienie i ograniczenie rozprzestrzeniania się wirusa
pandemicznego w momencie jego pojawienia się na terenie Polski;
*
stworzenie możliwości szybkiego rozpoznawania nowego szczepu
wirusa grypy, który może być wirusem pandemicznym, a także
zachorowań przez niego wywołanych;
*
zyskanie możliwości ograniczenia zachorowalności i śmiertelności
związanych z zakażeniem wirusem pandemicznym;
*
stworzenie możliwości leczenia i opieki nad dużą liczbą osób
chorych, szczególnie tych, u których wystąpią powikłania;
*
ograniczenie wpływu pandemii na system opieki zdrowotnej;
*
zapewnienie działania wszystkich służb niezbędnych w sprawnym
funkcjonowaniu państwa;
*
ograniczenie innych strat, trudnych do przewidzenia w chwili
obecnej.4
Wzmożone przygotowania podmiotów leczniczych na wypadek pandemii grypy
powinny rozpocząć się od momentu ogłoszenia trzeciej fazy pandemii, a
więc w tzw. okresie alarmu pandemicznego. Kierownicy placówek
medycznych powinni w tym czasie dokonać analizy możliwości wyłączenia
poszczególnych oddziałów i przeznaczenia ich do izolacji chorych na
grypę. Należy oszacować liczbę personelu medycznego oraz łóżek
pozostających w dyspozycji placówki, a także ocenić wielkość zasobów
(głównie leków i respiratorów), jakie można przeznaczyć dla
hospitalizacji związanych ze wzrostem zachorowań na grypę. Ważne jest
zapewnienie wdrożenia rutynowego systemu laboratoryjnego mającego na
celu zapewnienie bezpieczeństwa w postępowaniu z materiałem
diagnostycznym pobranym od pacjentów.5 Niezbędnym jest także
prowadzenie wzmożonej kontroli zakażeń szpitalnych, a także okresowe
aktualizowanie możliwej absencji pracowników placówki oraz oceny
potrzeb w zakresie szczepionek, leków antywirusowych i osobistych
środków ochronnych, niezbędnych dla zapewnienia ochrony personelu
medycznego.
W czwartej i piątej fazie okresu pandemicznego sektor opieki
zdrowotnej powinien skupić się przede wszystkim na skutecznym
zapobieganiu wszelkiego rodzaju infekcjom laboratoryjnym oraz
transmisji wirusa w środowisku szpitalnym. W szóstej fazie pandemii, a
więc w tzw. okresie pandemicznym, podmioty lecznicze powinny w
szczególnym stopniu optymalizować opiekę nad pacjentem. Należy więc
utrzymywać zasoby ludzkie i materiałowe na poziomie zapewniającym
ciągłość realizacji świadczeń, co zapewne przyczyni się do redukcji
zachorowalności i śmiertelności. Dodatkowo ważne jest, by pomiędzy
poszczególnymi falami pandemii odtwarzać zapasy produktów leczniczych
i wyrobów medycznych, a także realizować odroczone świadczenia
medyczne.
3.
Organizacja opieki medycznej podczas pandemii grypy
Istotnym celem odpowiedniej organizacji opieki medycznej podczas
pandemii grypy jest zapewnienie kontroli nad wydatkami oraz
zapobieżenie niewłaściwemu wykorzystaniu zasobów finansowych,
technicznych i ludzkich.
W osiągnięciu tego celu kluczową rolę odgrywa zasada gradacji
wykorzystania dostępnych sił i środków, która oznacza użycie
kolejnych, wcześniej przygotowanych zasobów, dopiero po wyczerpaniu
możliwości sektora ochrony zdrowia oraz służb medycznych i
sanitarno-epidemiologicznych, działających na co dzień.6 W pracach
mających na celu przygotowanie placówek do działania w sytuacji
gwałtownie narastającego obciążenia z powodu zagrożenia pandemią
rekomenduje się wykorzystanie dokumentu Praktyczne narzędzie do
przygotowania Planu Przygotowań Kryzysowych dla szpitali, ze
szczególnym uwzględnieniem pandemii grypy, opracowanego przez Światową
Organizację Zdrowia.
Ministerstwo Zdrowia rekomenduje, by ustalając strategię postępowania
z pacjentem podczas pandemii grypy, przyjąć następujące założenia:
1.
Przeciążenie systemu ochrony zdrowia:
*
wzrost liczby porad na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej,
*
zwiększenie liczby hospitalizacji,
*
wzrost śmiertelności,
*
braki personelu, leków oraz sprzętu medycznego.
2.
Ograniczone przekazywanie zasobów i zapasów:
*
wzrost zapotrzebowania na leki (szczególnie przeciwwirusowe),
sprzęt oraz materiały medyczne,
*
brak surowców, utrudnienia w transporcie, zarówno między
poszczególnymi krajami, jak również poszczególnymi regionami
Polski.
3.
Dostępność szczepionki pandemicznej:
*
dostępność szczepionki po około 3 miesiącach od wystąpienia
pierwszej fali pandemii (jest to czas niezbędny do wyizolowania
wirusa pandemicznego, opracowania szczepionki, jej przetestowania
oraz uruchomienia produkcji).
W celu zapewnienia pomocy medycznej chorym niewymagającym
hospitalizacji planuje się utrzymanie dotychczasowej liczby placówek
lecznictwa ambulatoryjnego. Istotną rolę odgrywały będą wizyty lekarzy
podstawowej opieki zdrowotnej w miejscach pobytu pacjentów.
Świadczenia te realizowane będą również przez pracowników pomocy
społecznej oraz wolontariuszy. Niezbędnym może też okazać się
tworzenie punktów kontaktowych, gdzie pacjent będzie mógł uzyskać
wszelkie niezbędne informacje na temat przebiegu grypy. Podobną rolę
będą spełniać środki przekazu, poprzez które pacjenci będą na bieżąco
informowani o zasadach, możliwościach i miejscach uzyskania pomocy
specjalistycznej.7
Istotnym elementem Strategii Organizacji Opieki Medycznej podczas
pandemii grypy jest zaplanowanie organizacji miejsc izolacji i
leczenia osób chorych oraz podejrzanych o kontakt z czynnikiem
zakaźnym na obszarach poszczególnych województw. Kompetencje w
zakresie żądania udostępniania nieruchomości oraz dostarczenia środków
transportu do prowadzenia działań przeciwepidemicznych posiada
wojewoda. Po konsultacji z Państwowym Wojewódzkim Inspektorem
Sanitarnym wskazuje on miejsca leczenia osób chorych i ewentualnej
kwarantanny oraz izolacji podejrzanych o zachorowanie. W przypadku
konieczności hospitalizacji, pacjenci kierowani będą do szpitali przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej oraz lekarzy pogotowia
ratunkowego.
Do celów hospitalizacji pacjentów w pierwszej kolejności
wykorzystywane będą funkcjonujące w całej Polsce oddziały zakaźne oraz
zakaźno-obserwacyjne poszczególnych szpitali. W dalszej kolejności
zakłada się wykorzystanie łóżek szpitalnych na oddziałach
zachowawczych, takich jak oddziały pulmonologiczne, pediatryczne, czy
chorób wewnętrznych – oczywiście po uprzednim wypisaniu pacjentów,
których stan zdrowia pozwala na kontynuację leczenia w warunkach
domowych.
W przypadku dalszego rozwoju pandemii, przewiduje się przekształcenie
wcześniej wytypowanych placówek w szpitale o charakterze epidemicznym,
które przyjmować będą wyłącznie pacjentów chorych z powodu grypy
pandemicznej. Planowane jest również poszerzenie istniejącej bazy
łóżek szpitalnych o zapasy utrzymywane w wielu placówkach na wypadek
sytuacji kryzysowych i zdarzeń masowych, a także przekształcenie
części zakładów lecznictwa uzdrowiskowego na dodatkowe oddziały
szpitalne. Udzielaniu świadczeń medycznych w powyższych warunkach
służyć będą także produkty lecznicze i wyroby medyczne zgromadzone w
rezerwach państwowych.
Bardzo ważnym aspektem efektywnego funkcjonowania podmiotów
leczniczych podczas pandemii grypy będą odpowiednie przesunięcia
kadrowe wewnątrz poszczególnych placówek. Obsada lekarska szpitalnych
oddziałów ratunkowych lub izb przyjęć powinna zostać wsparta
zaangażowaniem lekarzy internistów oraz lekarzy stażystów. Wystąpić
może też potrzeba oddelegowania właściwego personelu medycznego do
obiektów zaadaptowanych na potrzeby poszerzenia bazy łóżkowej lub do
szpitali, szczególnie odczuwających braki kadrowe.
Wobec powyższych uwarunkowań, zasadność stworzenia Planu Przygotowań
Kryzysowych przez poszczególne szpitale wydaje się być bezsporna. Tego
rodzaju plany mają na celu wskazanie podstawowych zasad organizacji
wszystkich dostępnych środków w celu osiągnięcia zdolności do
reagowania na sytuację kryzysową.8 Plan Przygotowań Kryzysowych
powinien obejmować cztery zasadnicze obszary funkcjonowania każdej
placówki medycznej: organizację i zarządzanie, zasoby ludzkie, proces
udzielania świadczeń zdrowotnych oraz wykorzystanie dostępnych
zasobów. Zasadnicze zagadnienia, jakie powinny zostać opracowane w
ramach poszczególnych obszarów przedstawia poniższa tabela.
Tabela 1. Obszary zarządzania placówką medyczną w sytuacji kryzysowej
Obszar
Zakres
Organizacja i zarządzanie
*
określenie warunków oraz sposobu uruchomienia planu;
*
ustalenie zasad koordynacji oraz wyznaczenie osób odpowiedzialnych
za poszczególne działania;
*
wskazanie kto, kiedy i w jaki sposób realizuje przemieszczanie
chorych;
*
ustalenie zasad przemieszczenia personelu wewnątrz placówki;
*
usprawnienie kontaktu ze służbami medycznymi udzielającymi pomocy
na etapie przedszpitalnym;
*
lokalizowanie pacjentów potrzebujących szybkiej pomocy;
Zasoby ludzkie
*
zapewnienie dostępności personelu, szczególnie osób najlepiej
zaznajomionych z funkcjonowaniem szpitala w sytuacji kryzysowej;
*
wyznaczenie tzw. zespołów zadaniowych z podziałem na zarządzanie,
logistykę oraz świadczenie pomocy medycznej;
*
uzupełnienie zasobów ludzkich – dołączenie do zespołu szpitala
studentów medycyny, wolontariuszy czy emerytowanych specjalistów;
*
zapewnienie pracownikom placówki jak najpełniejszej ochrony przed
zarażeniem wirusem pandemicznym;
Proces udzielania świadczeń zdrowotnych
*
segregacja medyczna pacjentów według priorytetu udzielania pomocy;
*
ustalenie algorytmów diagnozy i leczenia, optymalizując użycie
dostępnych środków;
*
odciążenie placówek poprzez świadczenie pomocy medycznej w miejscu
pobytu pacjenta;
*
prowadzenie dokładnych rejestrów pacjentów;
*
komunikacja z rodzinami pacjentów;
*
utrzymanie standardów jakości oraz dostępności udzielanej pomocy
medycznej;
*
zwiększenie zdolności placówek do przyjmowania wzrastającej liczby
pacjentów;
*
zapewnienie wsparcia psychologicznego, zarówno dla pacjentów, jaki
i dla personelu;
*
minimalizacja ryzyka infekcji szpitalnych;
Wykorzystanie dostępnych zasobów
*
zabezpieczenie rezerw finansowych niezbędnych na pokrycie
niespodziewanych wydatków;
*
planowanie elastycznego wykorzystania pomieszczeń szpitalnych;
*
zaplanowanie i bieżące dostosowywanie dostaw zasobów medycznych i
niemedycznych (woda, żywność, sprzęt łączności, itp.) w celu
zaspokojenia rosnących potrzeb pacjentów;
*
utrzymanie ciągłości funkcjonowania szpitala;
*
ochrona personelu oraz otoczenia szpitala przed różnego rodzaju
następstwami powszechnej paniki;
*
ustalenie procedur postępowania ze zmarłymi;
*
właściwe sprzątanie, dezynfekcja oraz postępowanie z odpadami w
celu ograniczenia zakażeń szpitalnych;
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Praktyczne Narzędzie do
Przygotowania Planu Przygotowań Kryzysowych dla Szpitali, ze
Szczególnym Uwzględnieniem Pandemii Grypy, red. E. Davoli,
Ministerstwo Zdrowia, Warszawa 2007, s. 15-42, www.mz.gov.pl,
(22.11.2011) oraz Department of Communicable Disease Surveillance and
Response Global Influenza Programme, WHO checklist for influenza
pandemic preparedness planning, Switzerland 2005, s.12-39,
www.who.int, (22.11.2011).
Decyzje odnośnie wdrażania poszczególnych etapów planu powinny być
uzależnione od stopnia zagrożenia pandemią, wielkości populacji
zakażonej wirusem oraz obciążenia danej jednostki ochrony zdrowia.
Celem tego rodzaju działań jest zapewnienie możliwości właściwego i
szybkiego reagowania na potrzeby społeczeństwa, począwszy od działań
informacyjnych i profilaktycznych, do dostarczenia pomocy medycznej
możliwie jak największej liczbie pacjentów.
Podsumowanie
Obecnie znane są warunki sprzyjające powstaniu wirusa pandemicznego
oraz jego rozprzestrzenianiu. Nikt jednak nie potrafi dokładnie
określić skutków, jakie może wywołać pandemia grypy. Z tego też
względu, przygotowanie planów kryzysowych przez jednostki ochrony
zdrowia powinno stać się podstawowym przedsięwzięciem, umożliwiającym
właściwe funkcjonowanie placówek medycznych oraz zachowanie ciągłości
udzielania świadczeń zdrowotnych w sytuacji wystąpienia pandemii
grypy.
Pandemia grypy może mieć istotne znaczenie nie tylko dla systemu
opieki zdrowotnej, ale również systemu ekonomicznego i politycznego
kraju. W działaniach prowadzących do ograniczenia rozmiarów pandemii
oraz zminimalizowania jej skutków konieczne jest więc współdziałanie
placówek ochrony zdrowia z innymi organizacjami, m. in. administracją
rządową, administracją samorządową czy Państwową Inspekcją Sanitarną,
których zadania wyszczególnione zostały w Polskim Planie Pandemicznym.
Piśmiennictwo:
1.
Zieliński A., Zadania nadzoru epidemiologicznego w okresie
pandemii grypy wywołanej nowym wirusem A(H1N1), www.pzh.gov.pl.
2.
Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym (Dz.U. 2002
nr 113 poz. 985).
3.
Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej
(Dz.U. 2002 nr 62 poz. 558).
4.
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U.
2007 nr 89 poz. 590 z późn. zm.).
5.
Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu
zakażeń oraz chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. 2008 nr 234 poz. 1570
z późn. zm.).
6.
Zarządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie
powołania Krajowego Komitetu do Spraw Pandemii Grypy (Dz.Urz.MZ.
2008 nr 05 poz. 22).
7.
Department of Communicable Disease Surveillance and Response
Global Influenza Programme, WHO global influenza preparedness
plan. The role of WHO and recommendations for national measures
before and during pandemics, Switzerland 2005, www.who.int.
8.
Departament Epidemiczny w Głównym Inspektoracie Sanitarnym, Polski
Plan Pandemiczny. Grypa – informacje ogólne. Część I,
www.gis.gov.pl.
9.
Departament Epidemiczny w Głównym Inspektoracie Sanitarnym, Polski
Plan Pandemiczny. Część II. Zadania realizowane w okresach alarmu
pandemicznego i pandemicznym w podziale na wykonawców,
www.gis.gov.pl.
10.
Strategia Organizacji opieki medycznej podczas pandemii grypy.
Załącznik do Polskiego Planu Przeciwdziałania Wystąpieniu Pandemii
Grypy i Działań w Przypadku jej Wystąpienia, Warszawa 2007,
www.mz.gov.pl.
11.
Praktyczne narzędzie do przygotowania Planu Przygotowań
Kryzysowych dla szpitali, ze szczególnym uwzględnieniem pandemii
grypy, red. E. Davoli, Ministerstwo Zdrowia, Warszawa 2007,
www.mz.gov.pl.
12.
Department of Communicable Disease Surveillance and Response
Global Influenza Programme, WHO checklist for influenza pandemic
preparedness planning, Switzerland 2005, www.who.int.
Streszczenie
Pandemia jest masowym występowaniem przypadków zakażeń na całym
świecie. Szacuje się, że zachorowalność w okresie pandemii grypy wśród
populacji Polski sięgnie nawet 30%. Wskaźnik śmiertelności będzie
wahał się 0,1 do 0,35%.
Odpowiedzią na zagrożenia, jakie niesie za sobą pandemia grypy jest
opracowany przez Krajowy Komitet ds. Pandemii Grypy Polski Plan
Pandemiczny. Polski Plan Pandemiczny wskazuje odpowiedzialność i
zadania poszczególnych służb w państwie w przypadku wystąpienia
pandemii grypy, zawiera strategie dotyczące konkretnych obszarów
przygotowań, a także wytyczne dla różnego rodzaju organizacji, które
powinny opracować własne plany, uwzględniające specyfikę różnych
środowisk i obszarów, w których funkcjonują.
Celem artykułu jest ukazanie głównych obszarów zarządzania placówką
medyczną w sytuacji kryzysowej spowodowanej wystąpieniem pandemii
grypy. W artykule zaprezentowano możliwe skutki wystąpienia pandemii
grypy oraz wskazano zadania realizowane przez placówki medyczne w
sytuacji kryzysowej, ze szczególnym uwzględnieniem procesu organizacji
świadczeń medycznych.
Słowa kluczowe: grypa, pandemia, opieka medyczna
Summary
Pandemic is an epidemic of an infectious disease that is spreading
through human populations all over the world. It is estimated, that a
morbidity rate during a period of flu pandemic among polish population
reaches even 30 per cent. A mortality rate ranges 0,1 to 0,35 per
cent.
The Polish Pandemic Plan, developed by National Committee on Influenza
Pandemic is the answer to the threat of pandemic influenza. It
indicates the responsibilities and functions of the particular
services in the country in case of the pandemic influenza appearance.
Moreover, The Polish Pandemic Plan includes the strategies for
specific areas of preparation, as well as guidelines for various types
of organizations, which should develop their own plans, taking into
account different backgrounds they operate in.
The aim of the article is to show the main areas of medical facility
management in the case of critical situation, caused by the influenza
pandemic. The article presents the possible effects of a pandemic. The
main duties of medical centres, which should be performed during
crisis management, including the organization of medical services, are
also indicated.
Key words: influenza, pandemic, health care
1 A. Zieliński, Zadania nadzoru epidemiologicznego w okresie pandemii
grypy wywołanej nowym wirusem A(H1N1), s. 1, www.pzh.gov.pl,
(22.11.2011).
2 Department of Communicable Disease Surveillance and Response Global
Influenza Programme, WHO global influenza preparedness plan. The role
of WHO and recommendations for national measures before and during
pandemics, Switzerland 2005, s. 11, www.who.int, (22.11.2011).
3 Departament Epidemiczny w Głównym Inspektoracie Sanitarnym, Polski
Plan Pandemiczny. Grypa – informacje ogólne. Część I, , s. 18,
www.gis.gov.pl, (22.11.2011).
4 Departament Epidemiczny w Głównym Inspektoracie Sanitarnym, Polski
Plan Pandemiczny. Grypa – informacje ogólne. Część I, , s. 7,
www.gis.gov.pl, (22.11.2011).
5 Departament Epidemiczny w Głównym Inspektoracie Sanitarnym, Polski
Plan Pandemiczny. Część II. Zadania realizowane w okresach alarmu
pandemicznego i pandemicznym w podziale na wykonawców, s. 13,
www.gis.gov.pl, (22.11.2011).
6 Strategia Organizacji Opieki Medycznej Podczas Pandemii Grypy.
Załącznik do Polskiego Planu Przeciwdziałania Wystąpieniu Pandemii
Grypy i Działań w Przypadku jej Wystąpienia, Warszawa 2007, s. 4,
www.mz.gov.pl, (22.11.2011).
7 Strategia Organizacji Opieki Medycznej Podczas Pandemii Grypy.
Załącznik do Polskiego Planu Przeciwdziałania Wystąpieniu Pandemii
Grypy i Działań w Przypadku jej Wystąpienia, Warszawa 2007, s. 10,
www.mz.gov.pl, (22.11.2011).
8 Praktyczne narzędzie do przygotowania Planu Przygotowań Kryzysowych
dla Szpitali, ze Szczególnym Uwzględnieniem Pandemii Grypy, red. E.
Davoli, Ministerstwo Zdrowia, Warszawa 2007, s. 10, www.mz.gov.pl,
(22.11.2011).
11