polnisch informacje dolnosaksońskiego przewodniczącego landowej komisji wyborczej zarys dolnosaksońskiego
Polnisch
Informacje
dolnosaksońskiego przewodniczącego
landowej komisji wyborczej
Zarys dolnosaksońskiego
systemu wyborów komunalnych
Zarys dolnosaksońskiego systemu wyborów komunalnych
===================================================
W Dolnej Saksonii co pięć lat wybierani są mandatariusze dla ponad
dwóch tysięcy przedstawicielstw komunalnych (zgromadzenie regionów,
sejmiki powiatowe, rady miejskie, rady gminne, rady gmin zbiorczych,
rady dzielnicowe i rady lokalne). W miastach wydzielonych wybiera się
tylko radę miejską. W Hanowerze i Brunszwiku dodatkowo ustanawia się
skład rad dzielnicowych. W wielu komunach wyborcy są jednocześnie
wezwani do bezpośredniego wyboru pracujących w pełnym wymiarze godzin
starostów, burmistrzów jak też w regionie Hanoweru prezydenta regionu.
W należących do powiatów gminach wzywa się w ekstremalnym przypadku do
oddania głosu w pięciu różnych wyborach:
*
W gminach należących do gmin zbiorczych do wyborów powiatowych,
wyborów do rad gmin zbiorczych, wyborów do rad gminnych, jak też
wyborów burmistrza i starosty;
*
W gminach jednolitych do wyborów powiatowych, wyborów do rad
gminy, jak też wyborów burmistrza i starosty i ew. wyborów rady
miejskiej.
Kto może wybierać?
==================
Uprawnieni do głosowania (tak zwane aktywne prawo wyborcze) są Niemcy
lub obywatele innego kraju członkowskiego Unii Europejskiej, gdy w
dniu wyborów ukończyli 16-ty rok życia i
*
od przynajmniej trzech miesięcy mają swoje stałe miejsce
zamieszkania w danym okręgu wyborczym, w którym chcą wybierać (np.
w powiecie ziemskim dla wyborów do sejmiku powiatowego),
*
nie są pozbawieni prawa wyborczego na podstawie cywilnego lub
karnego orzeczenia sądu,
*
wpisani są na listę wyborców lub posiadają poświadczenie
uprawnienia do głosowania.
Listy wyborców prowadzone są przez gminy (gminy zbiorcze). Uprawnieni
do głosowania wpisywani są z reguły automatycznie na listę wyborców.
Następuje to jednak tylko wtedy, gdy nie zapomnieli oni zgłosić się w
ich gminie (we właściwym czasie)!
Kto może być wybrany?
=====================
Przedstawicielstwa komunalne
----------------------------
Wybrany (tak zwane pasywne prawo wyborcze) może być ten, kto w dniu
wyborów
*
ukończył 18-ty rok życia,
*
od przynajmniej sześciu miesięcy ma swoje stałe miejsce
zamieszkania w okręgu wyborczym (np. w gminie dla wyborów do rady
gminnej) i
*
od przynajmniej jednego roku jest Niemcem lub od przynajmniej
jednego roku posiada obywatelstwo innego kraju członkowskiego Unii
Europejskiej i
*
nie jest pozbawiony wybieralności na podstawie cywilnego lub
karnego orzeczenia sądu.
Wybory bezpośrednie
===================
W wyborach na burmistrza lub starostę może być wybierany ten, kto w
dniu wyborów
*
ukończył 23-ci ale jeszcze nie 65-ty rok życia,
*
od przynajmniej jednego roku jest Niemcem lub od przynajmniej
jednego roku posiada obywatelstwo innego kraju członkowskiego Unii
Europejskiej,
*
nie jest pozbawiony wybieralności na podstawie cywilnego lub
karnego orzeczenia sądu i ręczy za to, że ona/on w każdym czasie
broni podstawowego wolnościowo-demokratycznego porządku w
rozumieniu ustawy zasadniczej.
Tutaj warunki wybieralności nie wymagają, aby kandydat miał swoje
stałe miejsce zamieszkania w tym okręgu wyborczym, w którym kandyduje.
Kto może zestawiać propozycje kandydatur wyborczych?
====================================================
Propozycje kandydatur wyborczych mogą być zgłaszane przez partie
polityczne, grupy uprawnionych do głosowania (grupy wyborców) i osoby
pojedyncze. Prawne postanowienia wyborcze nie zawierają żadnych
wymogów odnośnie wyznaczenia celu grup wyborców, ich formy
organizacyjnej, ich wielkości itd. Również luźne połączenia
uprawnionych do głosowania mogą zatem występować jako grupy wyborców i
zgłaszać propozycje kandydatur wyborczych na wybory komunalne.
Jak dochodzi się do propozycji kandydatury wyborczej?
=====================================================
Kto spełnia wymogi wybieralności, ten może
*
dać się wpisać na listę (=propozycja kandydatury wyborczej) partii
politycznej jako kandydat, gdy jest członkiem tej partii lub
bezpartyjnym,
*
utworzyć grupę wyborców z innymi obywatelami, którzy realizują te
same lub podobne interesy i z tymi obywatelami wystawić wspólną
listę, lub
*
stanąć do wyborów jako kandydat pojedynczy.
Wyznaczenie kandydatów i ich kolejność na propozycji kandydatur
wyborczych partii politycznej lub członkowsko zorganizowanej grupy
wyborców (= podobna do partii struktura ze statutem i programem) musi
nastąpić w tajnym głosowaniu przez dane zgromadzenie członków lub
delegatów partii lub grupy wyborców.
W tajnym głosowaniu mogą uczestniczyć tylko uprawnieni do głosowania
Niemcy i obywatele unii, którzy są członkami partii lub członkowsko
zorganizowanej grupy wyborców. Tajne głosowanie jest tylko wtedy
ważne, gdy wzięły w nim udział przynajmniej trzy osoby uprawnione do
wyborów.
Do założenia grupy wyborców wystarczają z reguły trzy osoby uprawnione
do głosowania. Zestawienie kandydatów na propozycji kandydatury
wyborczej niezorganizowanej członkowsko grupy wyborców, musi nastąpić
na zgromadzeniu uprawnionych do głosowania zwolenników tej grupy
wyborców. Dla zwołania takiego zgromadzenia nie trzeba przestrzegać
żadnych szczególnych formalności. Wszyscy uprawnieni do głosowania
zwolennicy tej grupy wyborców muszą jednak otrzymać możliwość wzięcia
udziału w zgromadzeniu. Również tu obowiązuje, że wyznaczenie
kandydatów na propozycji kandydatury wyborczej nastąpić musi w
głosowaniu tajnym.
Kto chce stanąć do wyborów jako kandydat pojedynczy, ten może się
zaproponować sam.
Partie, grupy wyborców i kandydaci pojedynczy, mogą tylko wtedy
zgłaszać swoje propozycje kandydatur wyborczych, gdy będą one poparte
podpisem na urzędowym formularzu przez określoną liczbę uprawnionych
do głosowania danego okręgu wyborczego (wyjaśnienie w rozdziale „Jak
się wybiera” na tej stronie). Tylko ten, kto jest już reprezentowany w
przedstawicielstwie okręgu wyborczego (np. rada gminy) lub w
Niemieckim Bundestagu lub Dolnosaksońskim Landtagu, jest zwolniony z
tego obowiązku. Urzędowe formularze do popierających podpisów wydawane
są przez właściwych dla danego okręgu wyborczego przewodniczących
komisji wyborczych. Tam można taż uzyskać dalsze informacje, np. o
liczbie mających być przedłożonymi podpisów popierających.
Dla kandydatury na propozycji kandydatury wyborczej w wyborach
(pracującego w pełnym wymiarze godzin) burmistrza lub starosty
obowiązują odpowiednio powyższe uregulowania.
Jak się wybiera?
================
Wyborcy otrzymują po jednej kartce do głosowania na każde wybory, w
których uczestniczą (np. jedną na wybory sejmiku powiatowego i jedną
na wybory rady ich gminy, ew. również po jednej kartce do głosowania
na wybory starosty lub burmistrza).
W wyborach przedstawicielstw (np. sejmik powiatowy, rada gminy)
obowiązuje trzygłosowe prawo wyborcze z możliwością kumulowania i
mieszania. Wyborcy mogą, inaczej niż w wyborach do Bundestagu i
Landtagu, na każdej kartce do głosowania postawić trzy krzyżyki. Mogą
oni oddać wszystkie trzy głosy na propozycję wyborczą w jej całości
(lista ogólna) lub oddać na jednego kandydata na propozycji kandydatur
wyborczych (kumulowanie). Głosy mogą jednak też zostać podzielone na
kilka list ogólnych i/lub kilka kandydatów tej samej propozycji
kandydatury wyborczej lub różnych propozycji kandydatury wyborczej
(mieszanie).
System wyborczy zakłada, że wszyscy kandydaci podani są na kartce do
głosowania. Ponieważ jedna lista kandydatów na cały okręg wyborcza
(np. gmina, powiat ziemski) zawierałaby za dużą liczbę kandydatów, to
następuje podział okręgu wyborczego na w przybliżeniu takiej samej
wielkości obszary wyborcze z każdorazowo różnymi listami kandydatów.
O ile wybory burmistrza lub starosty następują w jednym okręgu
wyborczym, to przeprowadzane one są zgodnie z zasadami wyborów
większościowych. Na każde z tych wyborów bezpośrednich wyborcy mają
tylko jeden głos, który mogą oddać jednemu kandydatowi poprzez
zaznaczenie krzyżykiem na kartce do głosowania.
Jak się liczy?
Przedstawicielstwa komunalne
----------------------------
Mandaty do przedstawicielstw komunalnych nadawane są zgodnie z
zasadami wyborów proporcjonalnych powiązanych z wyborami osobowymi.
Dla podziału miejsc ma zastosowanie procedura proporcjonalności
nazwana od nazwisk Anglika Thomasa Hare i niemieckiego profesora
matematyki Horsta Niemeyera. Przy jej zastosowaniu stosunek głosów
zostaje przeniesiony proporcjonalnie na stosunek miejsc. W tym celu
ogólna liczba mających być w danym przedstawicielstwie obsadzonych
miejsc pomnożona przez liczbę głosów oddanych na propozycję
kandydatury wyborczej i podzielona przez ogólną liczbę wszystkich
oddanych głosów. To obliczenie daje liczby proporcjonalne. Każdy
podmiot propozycji kandydatury otrzymuje najpierw tyle miejsc, ile
zgodnie z jego liczbą proporcjonalną wynika dla niego pełnych miejsc.
Będące jeszcze po tym do podziału miejsca otrzymują partie lub grupy
wyborców z największymi ułamkami liczbowymi. W ramach propozycji
kandydatur wyborczych partii i grup wyborczych, kolejność przychodzi
na kandydatów częściowo zgodnie z zasadami wyborów osobowych
(kolejność zgodnie z liczbą osobiście otrzymanych głosów), częściowo
zgodnie z zasadami wyborów na listy (kolejność zgodnie z mianowaniem w
propozycji kandydatury wyborczej). W wyborach komunalnych nie ma
minimalnego udziału w głosach dla udziału w procedurze podziału
(„klauzula zaporowa”).
Wybory bezpośrednie
Wybory bezpośrednie burmistrzów, starostów, przeprowadzane są zgodnie
z zasadami wyborów większościowych. Wybrany jest ten, kto otrzymał
więcej niż połowę ważnych głosów lub jako kandydat jedynej
dopuszczonej propozycji kandydatury wyborczej wybrany został przez
przynajmniej 25 ze stu uprawnionych do głosowania i otrzymał większość
oddanych ważnych głosów. Jeżeli do wyborów stawiło się więcej
kandydatów, ale nikt z nich nie otrzymał wymaganej liczby głosów, to w
drugą niedzielę po wyborach odbywają się wybory końcowe między obu
kandydatami z największą liczbą głosów; przy takiej samej liczbie
głosów decyduje los, kto weźmie udział w wyborach końcowych.
Gdzie się wybiera?
==================
Do głosowania tworzone są okręgi wyborcze. Mniejsze gminy (nie więcej
niż 2 500 mieszkańców) tworzą jeden okręg wyborczy, większe gminy
zostają podzielone na kilka okręgów wyborczych. Gminy ustalają liczbę
okręgów wyborczych jak też lokal wyborczy dla każdego okręgu
wyborczego.
Kto jest wpisany na listę wyborców, ten otrzymuje automatycznie
powiadomienie o wyborach. Na nim podane jest, w jakim lokalu wyborczym
wyborca może skorzystać ze swojego prawa wyborczego. Kto z ważnego
powodu (np. urlop, choroba) nie ma możliwości pójścia do lokalu
wyborczego, lub bez jego winy nie jest wpisany na listę wyborców, ten
może złożyć wniosek o poświadczenie uprawnienia do głosowania i
skorzystać z możliwości wyborów listownych.
Kto przeprowadza wybory?
Przygotowanie i przeprowadzenie wyborów komunalnych przypada w
pierwszej kolejności w zakres kompetencji gmin, których urzędy
wyborcze mają wypełniać istotne organizacyjne zadania jednostkowe. Do
nich zaliczają się na przykład
*
sporządzanie i prowadzenie list wyborców,
*
powiadamianie uprawnionych do głosowania o ich prawie wyborczym,
*
wydawanie poświadczeń uprawnienia do głosowania i dokumentów na
wybory listowne,
*
ustalanie i urządzanie lokali wyborczych,
*
powoływanie członków prezydium wyborczego i ich szkolenie,
*
dostarczanie kartek do głosowania,
*
zestawianie wyników wyborów z poszczególnych okręgów wyborczych,
*
przechowywanie dokumentów wyborczych.
Ważne działania i decyzje muszą jednak być podejmowane nie przez
urzędy administracyjne, lecz przez niezależne organy wyborcze. Są nimi
przewodniczący komisji wyborczych w powiatach ziemskich, gminach i
gminach zbiorczych, będące do utworzenia dla każdego okręgu wyborczego
(np. powiat ziemski, gmina) komisje wyborcze jak też będące do
powołania na dzień wyborów prezydia wyborcze.
Zadaniem komisji wyborczych jest przede wszystkim kontrola i
dopuszczanie złożonych propozycji kandydatur wyborczych i ustalanie
ostatecznego wyniku wyborów.
Prezydia wyborcze są w lokalach wyborczych poszczególnych okręgów
wyborczych odpowiedzialne za prawidłowy przebieg głosowania i
ustalenie wyników wyborów.
Członkowie komisji wyborczych i prezydiów wyborczych powoływani są z
uprawnionych do głosowania danego okręgu wyborczego; pracują oni
społecznie. Do przejęcia takiej honorowej funkcji zobowiązany jest
każdy uprawniony do głosowania. W całym landzie Dolna Saksonia do
wyborów komunalnych potrzebnych jest około 75 000 pracujących
społecznie osób.










