HA[KA KONVENCIJA ZA ZA[TITA NA DECATA I SORABOTKA VO

ha[ka konvencija za za[tita na decata i sorabotka vo vrska so me\unarodnoto posvojuvawe* dr`avite potpisni~ki na ovaa konvencija,

HA[KA KONVENCIJA
ZA ZA[TITA NA DECATA
I SORABOTKA VO VRSKA SO ME\UNARODNOTO POSVOJUVAWE*
Dr`avite potpisni~ki na ovaa konvencija,
Prepoznavaj}i deka deteto za celosen i harmoni~en razvoj na svojata
li~nost, treba da raste vo semejna sredina, vo atmosfera na sre}a,
qubov i razbirawe,
Potsetuvaj}i se deka sekoja dr`ava kako prioritet treba da prezeme
soodvetni merki za da ovozmo`i deteto da ostane na gri`a na svoeto
prirodno semejstvo,
Prepoznavaj}i deka me|unarodnoto posvojuvawe mo`e da ponudi postoja­no
semejstvo za dete koe ne mo`e da se najde soodvetno semejstvo vo
svojata dr`ava na poteklo,
Ubedeni vo neophodnosta od prezemawe merki koi obezbeduvaat deka
me|unarodnite posvojuvawa se vo najdobar interes na deteto, so
po~ituvawe na negovite odnovni prava i so cel da se spre~i odzemaweto,
proda`bata ili trgovi­jata so deca,
Posakuvaj}i da se vospostavat zaedni~ki odredbi za ovaa namena,
zemaj}i gi predvid principite izneseni vo me|unarodnite instrumenti,
osobeno vo Kon­ven­cijata za pravata na deteto na Obedinetite nacii od
20 noemvri 1989 godina i Deklaracijata za socijalni i pravni principi
povrzani so za{titata i blago­sostojbata na decata so specijalna
preporaka za zgri`uva~ko semejstvo, nacio­nalno i me|unarodno
posvojuvawe (Rezolucija 41/85 od 03.12.1986 godina, General­no
sobranie),
Se soglasija za slednive odredbi:
I.
Delokrug na Konvencijata
========================
^len 1
Celite na ovaa Konvencija se:
a) da se dostavat za{titni merki koi }e garantiraat deka me|unarodnite
posvojuvawa se prezemaat vo najdobar interes na deteto i so po~ituvawe
na nego­vi­te osnovni prava priznaeni vo me|unarodnoto pravo,
b) da se vospostavi sistem na sorabotka me|u dogovornite dr`avi koj }e
garantira deka tie za{titni merki se po~ituvani i na toj na~in se
spre~uva odzemaweto, proda`bata ili trgovijata na deca,
c) da se garantira deka priznavaweto vo dogovornite dr`avi na
posvoju­va­we e napraveno vo soglasnost so Konvencijata.
^len 2
(1) Konvencijata }e se primenuva tamu kade {to deteto – `itel na edna
dogovorna dr`ava (dr`avata na poteklo) bilo, e ili }e bide preseleno
vo druga dogovorna dr`ava (dr`avata – primatel), kako i po negovoto
posvojuvawe vo dr`avata po poteklo od lica koi{to imaat voobi~aeno
`iveali{te vo dr`a­va­ta primatel ili za celite na vakvoto posvojuvawe
vo dr`avata po poteklo.
(2) Konvencijata gi pokriva samo posvojuvawata koi sozdavaat postojana
vrska roditel – dete.
^len 3
Konvencijata prestanuva da se primenuva dokolku soglasnostite
spomena­ti vo ~l. 17 paragraf c, ne se dadeni pred deteto da napolni
11 godini.
II.
Barawa za me|unarodno posvojuvawe
---------------------------------
^len 4
Posvojuvawe vo ramki na Konvencijata }e se prezeme samo dokolku
nadle`­nite organi na dr`avata na poteklo:
a) ima vostanoveno deka deteto mo`e da se posvoi;
b) ima opredeleno deka me|unarodnoto posvojuvawe e vo najdobar interes
na deteto, otkako na mo`nostite za smestuvawe na deteto vo dr`avata na
poteklo im e dadeno dol`no vnimanie;
v) ima obezbedeno deka:
(1) licata, instituciite i organite ~ija soglasnost e neophodna za
posvoju­va­we se sovetuvani i pravilno informirani za rezultatite od
nivnata soglas­nost, osobeno dali posvojuvaweto }e rezultira ili ne so
prekin na pravnata vrska pome|u deteto i negovoto prirodno semejstvo,
(2) takvite lica, institucii i organi ja imaat dadeno svojata
soglasnost, slobodno, vo baranata pravna forma i psimeno izrazena ili
evidentirana,
(3) soglasnostite ne se pottiknati od pla}awe ili nekakva
kompenzacija, nitu pak se povle~eni,
(4) soglasnosta na majkata, koga e potrebno, e dadena samo po ra|aweto
na deteto i
g) ima obezbedeno, imaj}i gi predvid vozrasta i stepenot na zrelost na
deteto, deka:
(1) toj ili taa e konsultiran i pravilno informiran za posledicite od
posvojuvaweto, kako i za negovata/nejzinata soglasnost za posvojuvawe,
koga takvata soglasnost se bara,
(2) dadeno e dol`no vnimanie na `elbite i mislewata na deteto,
(3) soglasnosta na deteto za posvojuvawe, koga se bara takva
soglasnost, e dadena slobodno, vo baranata pravna forma i pismeno
izrazena ili eviden­tirana i
(4) takvata soglasnost ne e pottiknata od pla|awe ili nekakva
kompen­zacija.
^len 5
Posvojuvawe vo ramkite na Konvencijata }e se prezeme samo dokolku
nadle`nite organi na dr`avata primatel:
a) imaat opredeleno deka potencijalnite posvoiteli se soodvetni i
pogod­ni za posvojuvawe,
b) imaat obezbedeno deka potencijalnite posvoiteli se konsultirani i
v) imaat odredeno deka na deteto mu e ili }e mu bide dozvoleno da
vleze i postojano da se nastane vo taa dr`ava.
III.
Centralni i akreditirani organi
^len 6
(1) Dogovornata dr`ava }e imenuva centralen organ za izvr{uvawe na
obvrs­kite koi{to se nalo`eni od Konvencijata za takvi organi.
(2) Federalnite dr`avi, dr`avite so pove}e od eden praven sistem ili
dr`avite koi imaat avtonomni teritorijalni edinici se slobodni da
imenuvaat pove}e od eden centralen organ i da ja specificiraat
teritorijata i perso­nal­nata nadle`nost na funkciite. Tamu kade {to
dr`avite imaat imenuvano pove­}e centralni organi, taa }e opredeli
eden centralen organ preku koj mo`e da se odviva komunikacijata i da
se prenesuvaat site informacii do soodvetnite centralni organi vo
ramkite na taa dr`ava.
^len 7
(1) Centralnite organi me|usebno }e sorabotuvaat i }e ja pomagaat
sora­bot­kata me|u nadle`nite institucii vo nivnite dr`avi za za{tita
na decata i ispolnuvawe na drugite celi na Konvencijata.
(2) Tie direktno }e gi prezemaat site soodvetni merki za da:
a) obezbeduvaat informacii vo vrska so nacionalnite zakoni koi se
done­su­vaat na posvojuvaweto i drugi op{ti informacii, kako na
primer, statis­ti~­ki i standardni formi;
b) me|usebno se informiraat za sproveduvaweto na Konvencijata i
dokolku e mo`no da se eliminiraat pre~kite koi se pojavuvaat pri
nejzinata primena.
^len 8
Centralnite organi koi }e gi prezemat direktno ili preku javnite
organi site soodvetni merki za spre~uvawe na nepravilna finansiska ili
druga dobiv­ka vo vrska so posvojuvaweto i za spre~uvawe na site
dejstvuvawa sprotivni na celite na Konvencijata.
^len 9
Centralnite organi }e gi prezemat site soodvetni merki, direktno ili
preku javnite ili drugi organi koi{to se pravilno akreditirani vo
nivnite dr`a­vi, osobeno:
a) da gi soberat, za~uvaat i razmenat informaciite za sostojbata na
deteto i za potencijalnite posvoiteli, s# dodeka e neophodno da se
kompletira posvoju­vaweto;
b) da gi olesnat, sledat i ekspeditiraat postapkite vo pogled na
postig­nu­vawe na posvojuvaweto;
v) da go promoviraat razvojot na sovetodavnite uslugi za vreme i po
posvo­ju­vaweto na nivnite dr`avi;
g) me|usebno da si dostavuvaat izve{tai za evaluacija;
d) da odgovorat, s# dodeka zakonski e dozvoleno vo nivnata dr`ava, na
barawata od drugite centralni ili javni organi za informacii koi se
donesu­vaat osobeno na sostojbata za posvojuvawe.
^len 10
Akreditacijata edinstveno }e bide odobrena i poddr`ana od organite koi
imaat nadle`nost da gi sprovedat pravilno zada~ite koi mo`at da im
bidat dovereni.
^len 11
Akreditiranoto telo }e:
a) gi sledi neprofitnite celi spored uslovi i ograni~uvawa koi mo`at
da bidat vospostaveni od nadle`nite organi na dr`avata na
akreditacija;
b) bide naso~eno i ekipirano od lica kvalifikuvani spored eti~ki
stan­dar­di i spored obuka ili iskustvo da rabotat na poleto na
me|unarodno posvo­juvawe;
v) bide predmet na supervizija od nadle`nite vlasti na dr`avata vo
pogled na nejziniot sostav, dejstvuvawe i finansiska sostojba.
^len 12
Akreditiranoto telo vo edna dogovrna dr`ava mo`e da dejstvuva vo druga
dogovorna dr`ava samo ako nadle`nite organi na dvete dr`avi davaat
odobrenie za toa.
^len 13
Imenuvaweto na centralnite organi i, tamu kade {to treba, opsegot na
nivnite funkcii, kako i imiwata i adresite na akreditiranite tela, }e
bidat soop{teni od sekoja dogovorna dr`ava od Postojnoto biro na
Ha{kata konfe­ren­cija za me|unarodno privatno pravo.
IV.
Proceduralni barawa vo me|unarodnoto posvojuvawe
^len 14
Licata koi voobi~aeno prestojuvaat vo dogovorna dr`ava, a koi sakaat
da posvojat dete koe voobi~aeno prestojuva vo druga dogovorna dr`ava,
mo`at da apli­ciraat do centralniot organ vo dr`avata na nivnoto
voobi~aeno `i­veali{te.
^len 15
(1) Dokolku centralniot organ na dr`avata primatel oceni deka
aplikan­tite se soodvetni i podobni da posvojat dete, toj }e podgotvi
izve{taj, vklu­~u­vaj}i informacii za nivniot identitet, soodvetnost,
podobnost za posvojuvawe, za nivnoto minato, semejna i medicinska
istorija, za socijalnata sredina, za pri~inite za posvojuvawe,
sposobnosta da prezemat me|unarodno posvojuvawe, kako i za
karakteristikite na decata za koi tie bi bile ovlasteni da se gri`at.
(2) Toj }e go isprati izve{tajot do centralniot organ na dr`avata na
poteklo.
^len 16
(1) Dokolku centralniot organ na dr`avata na poteklo oceni deka deteto
mo`e da bide posvoeno, toj:
a) }e podgotvi izve{taj, vklu~uvaj}i informacii za negoviot identitet,
mina­to, socijalnata sredina, semejnata i medicinskata istorija na
deteto i na nego­vo­to semejstvo, kako i za odredeni specijalni
potrebi na deteto;
b) }e dade dol`no vnimanie na vospituvawe na deteto, kako i na
negovoto etni~ko, religiozno i kulturno minato;
v) }e obezbedi deka se dobieni soglasnostite spored ~len 4 i
g) }e opredeli, osobeno vrz osnova na izve{taite za deteto i za
poten­ci­jal­nite pozvoiteli, dali razgledanoto smestuvawe e vo
najdobar interes na deteto.
(2) Centralniot organ na dr`avata na poteklo do dr`avata primatel }e
go isprati svojot izve{taj za deteto, dokaz deka neophodnite
soglasnosti se dobieni, kako i pri~inite za negovoto opredeluvawe za
smestuvaweto, pritoa gri`ej}i se da ne go otkrijat identitetot na
majkata i na tatkoto, dokolku vo dr`avata na poteklo nivnite
identiteti ne treba da bidat otkrieni.
^len 17
Sekoja odluka vo dr`avata na poteklo deka edno dete mo`e da bide
dovere­no na potencijalnite posvoiteli mo`e da bide donesena ako:
a) Centralniot organ na taa dr`ava ima obezbedeno deka potencijalnite
posvoiteli se soglasuvaat;
b) Centralniot organ na dr`avata primatel ja ima odobreno takvata
odlu­ka (dokolku takvo odobrenie se bara spored pravoto na taa dr`ava
ili spored centralniot organ na dr`avata na poteklo);
v) Vo soglasnost so ~lenot 5 e odredeno deka potencijalnite posvoiteli
se soodvetni i podobni da posvojat dete i deka na deteto mu e ili }e
mu bide dozvo­le­no da vleze i postojano da se nastane vo dr`avata
primatel.
^len 18
Centralnite organi na dvete dr`avi }e gi prezemat site neophodni
~ekori da dobijat odobrenie deteto da ja napu{ti dr`avata na poteklo i
da vleze i posto­jano da nastane vo dr`avata primatel.
^len 19
(1) Transferot na deteto vo dr`avata primatel mo`e da bide sprovedeno
samo dokolku se ispolnat barawata od ~lenot 17.
(2) Centralnite organi na dvete dr`avi }e obezbedat deka toj transfer
se sproveduva vo bezbedni i soodvetni okolnosti i, dokolku e vozmo`no,
vo pri­dru`­ba na posvoitelite ili potencijalnite posvoiteli.
(3) Dokolku transferot na deteto ne se sprovede, izve{taite upateni vo
smisla na ~lenovite 15 i 16 se vra}aat na onie organi koi{to gi
prepratile.
^len 20
Centralnite organi me|usebno }e se informiraat za procesot na
posvo­ju­va­we, za prezemenite merki, kako i za progresot na
adaptirawe dokolku e poba­ran t.n. proben period.
^len 21
(1) Vo slu~aj posvojuvaweto da treba da se izvr{i po transferot na
deteto vo dr`avata primatel i dokolku centralniot organ na taa dr`ava
oceni deka ponatamo{noto smestuvawe na deteto kaj potencijalnite
posvoiteli ne e vo negov najdobar interes, toj centralen organ }e gi
prezeme neophodnite merki da go za{titi deteto, osobeno:
a) deteto da bide povle~eno od potencijalnite posvoiteli i da se
odredi postojana gri`a.
b) vo konsultacija so centralniot organ na dr`avata na poteklo, bez
odlo`uvawe da se opredeli novo smestuvawe na deteto vo pogled na novo
posvo­ju­vawe ili, dokolku toa ne e soodvetno, da se opredeli druga
alternativna dolgo­ro~na gri`a. Nema da se prezemat merki za
posvojuvawe s# dodeka centralniot organ na dr`avata na poteklo ne bide
pravilno informiran za interesot na novi potencijalni posvoiteli;
v) kako krajna merka, da se obezbedi vra}awe na deteto dokolku
negovite interesi go baraat toa.
(2) Imaj}i gi predvid posebno vozrasta i stepenot na zrelost na
deteto, toa }e bide sovetuvano i tamu kade {to e potrebno, }e se bara
negova soglasnost vo vrska so merkite koi{to treba da bidat prezemeni
vo soglasnost so ovoj ~len.
^len 22
(1) Funkciite na centralniot organ vo vrska so proceduralnite barawa
na me|unarodnite posvojuvawa mo`e da bidat prezemeni od strana na
javnite organi ili organi akreditirani pod oddel 3 do stepen koj e
dozvolen spored zakonot na taa dr`ava.
(2) Sekoja dogovorna dr`ava mo`e da izjavi do depozitarot na ovaa
kon­ven­cija deka funkciite na centralniot organ od ~l. 15 do 21 mo`e
da bidat preze­me­ni vo taa dr`ava, do stepen koj e dozvolen so
zakonot, kako i da bidat predmet na supervizija od strana na
nadle`nite organi na taa dr`ava, drugi organi ili lica koi:
- se zapoznaeni so baraweto za integritet, profesionalna nadle`nost,
iskustvo i odgovornosta na taa dr`ava;
- se kvalifikuvani spored nivnite eti~ki standardi i spored obuka ili
iskustvo da rabotat na poleto na me|unarodnoto posvojuvawe.
(3) Dogovornata dr`ava koja dava izjava vo vrska so stav 2 od ovoj
~len }e go informira Postojanoto biro na Ha{kata konferencija za
me|unarodno privat­no pravo za imiwata i adresite na tie organi i
lica.
(4) Sekoja dogovorna dr`ava mo`e da izjavi dadena soglasnost vo
soglasnost so stav 2, kako i izve{taite dadeni spored ~len 15 i 16, }e
bide vo sekoj slu~aj pod­gotvena pod odgovornost na centralniot organ
ili drugite organi ili tela vo soglasnost so stav 1.
V.
Priznavawe i rezultati od posvojuvaweto
^len 23
(1) Posvojuvaweto zavereno od strana na nadle`niot organ na dr`avata
na posvojuvawe ako e napraveno vo soglasnost so Konvencijata }e bide
priz­nae­no spored zakonskata postapka vo drugite dogovorni dr`avi.
Potvrdata }e spe­ci­ficira koga i od kogo se dadeni soglasnostite vo
smisla na ~len 17 to~ka v.
(2) Sekoja dogovorna dr`ava, vo vremeto na potpi{uvawe, ratifikuvawe,
prifa}awe, odobruvawe i ocenuvawe, }e go izvesti depozitarot na
Konvencijata za identitetot i funkciite na organot, odnosno organite
koi vo taa dr`ava se imenuvani za posvojuvawe. Taa, isto taka, }e go
izvesti depozitarot za sekoja prome­na vo imenuvaweto na tie organi.
^len 24
Priznavaweto na edno posvojuvawe mo`e da bide odbieno vo edna
dogovorna dr`ava samo dokolku posvojuvaweto e vo sprotivnost so
nivnata javna politika, zemaj}i gi predvid najdobrite interesi na
deteto.
^len 25
Sekoja dogovorna dr`ava mo`e da izjavi do depozitarot na Konvencijata
deka nema da bide obvrzana spored ovaa konvencija da gi priznae
posvojuvawata napraveni vo soglasnost so spogodba zaklu~ena od
aplikacijata na ~len 39 stav 2.
^len 26
(1) Priznavaweto na posvojuvaweto vklu~uva priznavawe na:
a) pravniot odnos roditel – dete i negovite posvoiteli;
b) roditelska odgovornost na posvoitelite za deteto;
v) prestanok na prethodniot praven odnos pome|u deteto i negovite
majka i tatko, dokolku posvojuvaweto ima takvo vlijanie vo dogovornata
dr`ava kade {to e sprovedeno toa.
(2) Vo slu~aj na posvojuvawe, imaj}i go vlijanieto za prestanok na
prethod­niot praven odnos roditel – dete, deteto }e u`iva prava
ednakvi na tie koi proizleguvaat od posvojuvaweto, vo dr`avata
primatel, i vo sekoja druga dogo­vor­na dr`ava vo koja posvojuvaweto e
priznato, toj efekt }e go imaat vo sekoja dr`ava.
(3) Prethodnite stavovi nema da ja prejudiciraat primenata na niedna
odred­­ba koja e popovolna za deteto vo sila vo dogovornata dr`ava,
koja go prizna­­va posvojuvaweto.
^len 27
(1) Koga odobreno posvojuvawe vo dr`avata na poteklo nema vlijanie na
prekinuvawe na prethodniot praven odnos roditel – dete toa mo`e vo
dr`avata primatel koja go priznava posvojuvaweto spored Konvencijata
da go promeni vo posvojuvawe koe ima takvo vlijanie:
a) ako pravoto na dr`avata primatel go dozvoluva toa i
b) ako soglasnostite barani vo smisla na ~len 4 to~ka v i d bile ili
se dadeni za celite na takvoto posvojuvawe.
(2) ^lenot 23 se primenuva so odluka koja go promenuva posvojuvaweto.
VI.
Op{ti odredbi
^len 28
Konvencijata ne vlijae na nieden zakon na dr`avata na poteklo spored
koj posvojuvaweto na dete se voobi~aeno `iveali{te vo taa dr`ava se
prezema vo taa dr`ava ili koj go zabranuva smestuvaweto ili transferot
vo dr`avata primatel.
^len 29
Nema da ima kontakt pome|u potencijalnite posvoiteli i roditelite na
deteto ili drugo lice koe se gri`i za nego, dodeka barawata vo smisla
na ~l. 4 to~ka a, b i v i ~l. 5 to~ka a, ne se soberat, osven ako
posvojuvaweto se prezema vo ramkite na semejstvoto ili ako kontaktot e
vo soglasnost so uslovite postaveni od nadle`niot organ na dr`avata na
poteklo.
^len 30
(1) Nadle`nite organi na dogovornite dr`avi }e obezbedat da se
za~uvani informaciite koi se odnesuvaat na potekloto na deteto,
osobeno informaciite za identitetot na negovite roditeli i za
medicinskata istorija;
(2) Tie }e obezbedat deka deteto ili negovite zastapnici imaat pristap
do takvi informacii pod soodvetno rakovodstvo, s# dodeka e dozvoleno
spored zako­­not na taa dr`ava.
^len 31
Bez pristrasnost li~nite podatoci sobrani ili preneseni spored
Konven­ci­jata, posebno podatocite vo smisla na ~l. 14 i 16 }e bidat
upotrebeni samo za celite za koi tie bile sobrani, odnosno preneseni.
^len 32
(1) Nikoj nema da stekne nedozvolena finansiska ili druga dobivka od
aktivnost povrzana so me|unarodno posvojuvawe;
(2) Samo tro{ocite, vklu~uvaj}i i razumni profesionalni honorari za
licata involvirani vo posvojuvaweto nema da bidat presmetani i
isplateni;
(3) Direktorite, administrativnite rabotnici i vrabotenite vo organi
invol­virani vo posvojuvaweto nema da primaat nadomest koj{to e
nerazumno visok vo vrska so dadenite uslugi.
^len 33
Nadle`niot ogan koj }e najde deka nekoja odredba od Konvencijata ne
bila po~ituvana ili deka postoi seriozen rizik koj mo`e da ne bide
po~ituvan, vedna{ }e go informira centralniot organ na taa dr`ava. Toj
centralen organ }e bide odgovoren za soodvetnite merki koi treba da se
prezemat.
^len 34
Dokolku nadle`niot organ na dr`avata na destinacija bara dokument,
zaveren prevod vo soglasnost so originalniot dokument, mora da bide
pribaven, osven ako na drug na~in e nabaven, tro{ocite od takviot
prevod }e bidat nadomes­teni od strana na potencijalnite posvoiteli.
^len 35
Nadle`nite organi na dogovornite dr`avi }e dejstvuvaat ekspeditivno vo
procesot na dejstvuvawe.
^len 36
Vo onie dr`avi vo koi postojat dva ili pove}e pravni sistemi vo vrska
so posvojuvaweto primenlivo vo razli~ni teritorijalni edinici:
a) sekoe povikuvawe na voobi~aenoto `iveali{te vo taa dr`ava }e se
smeta kako povikuvawe na voobi~aenoto `iveali{te vo odnosnata
teritorijalna edini­ca na taa dr`ava;
b) sekoe povikuvawe na zakonot na taa dr`ava }e se smeta kako
povikuvawe na zakonot koj e vo sila vo odnosnata teritorijalna
edinica;
v) sekoe povikuvawe na nadle`nite organi ili na javnite organi vo taa
dr`ava }e se smeta kako povikuvawe na onie organi na koi im e
dozvoleno da dejstvuvaat vo odnosnata teritorijalna edinica;
g) sekoe povikuvawe na akreditiranite organi vo taa dr`ava }e se smeta
za povikuvawe na organite akreditirani vo odnosnata teritorijalna
edinica;
^len 37
Vo odnos na dr`avata koja vo pogled na posvojuvaweto ima dva ili
pove}e pravni sistemi koi se primenuvaat za razli~ni kategorii na
lica, sekoe povi­ku­vawe na zakonot na taa dr`ava }e se smeta kako
povikuvawe na pravniot sistem specificiran spored zakonot na taa
dr`ava.
^len 38
Dr`avata vo koja razli~ni teritorijalni edinici imaat sopstveni pravni
pravila vo pogled na posvojuvaweto, nema da bide obvrzana da ja
primeni Kon­ven­cijata tamu kade {to i dr`avata so unificiran praven
sistem ne bi bila obvrzana da ja primeni, isto taka.
^len 39
Konvencijata ne vlijae na nieden me|unaroden instrument na koj
odgovor­ni­te dr`avi se stranki i koi sodr`at odredbi za pra{awa
predvideni so Konvencijata, osven ako e dadena sprotivna izjava od
strana na dr`avite stranki na takviot instrument.
^len 40
Ne e dozvoleno stavawe rezerva na Konvencijata.
^len 41
Konvencijata }e se primeni vo sekoj slu~aj kade {to e primena
apli­ka­ci­ja­ta vo smisla na ~l. 14, po stapuvawe na Konvencijata vo
sila vo dr`avata prima­tel i vo dr`avata na poteklo.
^len 42
Generalniot sekretar na Ha{kata konferencija za me|unarodnoto
privat­no pravo vo redovni vremenski intervali }e povikuva specijalna
komisija so cel da se razgleduva prakti~noto dejstvuvawe na
Konvencijata.
VII.
Zavr{ni klauzuli
^len 43
(1) Konvencijata }e bide otvorena za potpis od dr`avite koi se ~lenki
na Ha{kata konferencija za me|unarodnoto privatno pravo vo vremeto na
nejzi­na­ta Sedumnaesetta sesija i od drugite dr`avi koi u~estvuvale
na taa sesija;
(2) Taa }e bide ratifikuvana, prifatena ili odobrena i instrumentite
za ratifikacija, prifa}awe ili odobruvawe }e bidat dostaveni do
Minis­ter­st­vo­to za nadvore{ni raboti na Kralstvoto Holandija,
depozitar na Konvencijata.
^len 44
(1) Sekoja druga dr`ava mo`e da & pristapi na Konvencijata po
nejzinoto stapuvawe vo sila vo soglasnost so ~l. 46 stav 1;
(2) Instrumentot za pristapuvawe }e bide dostaven kaj depozitarot;
(3) Takvoto pristapuvawe }e ima vlijanie edinstveno vo pogled na
odnosite me|u dr`avata pristapni~ka i onie dogovorni dr`avi koi nemaat
staveno prigo­vor za nivnoto pristapuvawe vo rok od {est meseci po
priemot na izvestu­va­weto vo smisla na to~ka 6 od ~l. 48. Takov
prigovor mo`e da bide staven i od dr`avite vo vremeto na nivnata
ratifikacija, prifa}awe ili odobruvawe na Konvencijata po
pristapuvaweto. Prigovorot od takov vid treba da bide dosta­ven do
depozitarot.
^len 45
Ako dr`avata ima dve ili pove}e teritorijalni edinici vo koi se
prime­nu­vaat razli~ni pravni sistemi vo pogled na Konvencijata, taa
mo`e vo momen­tot na potpi{uvaweto, ratifikacijata, prifa}aweto,
odobruvaweto ili pris­ta­pu­vaweto da izjavi deka Konvencijata }e se
primenuva na site teritorijalni edinici ili samo na edna ili na pove}e
od niv. Takvata izjava mo`e vo sekoe vreme da se modificira so
podnesuvawe druga izjava.
^len 46
(1) Konvencijata }e vleze vo sila prviot den od mesecot po istekot na
tri meseci od dostavuvaweto na tretiot instrument za ratifikacija,
prifa}awe ili odobruvawe vo soglasnost so ~l. 43.
(2) Od toga{ Konvencijata }e stapi na sila:
a) za sekoja dr`ava koja posledovatelno ja ratifikuvala, prifatila ili
odobrila ili pristapila kon nea, prviot den od mesecot po istekot na
tri mese­ci od dostavuvaweto na nejziniot instrument za ratifikacija,
prifa}awe, odobruvawe ili pristapuvawe;
b) za teritorijalnata edinica na koja primenata na Konvencijata e
pro{i­re­na vo soglasnost so ~l. 45, prviot den od mesecot po istekot
na tri meseci od izjavuvaweto vo smisla na toj ~len.
^len 47
(1) Dr`ava stranka na Konvencijata mo`e da ja otka`e so pismeno
izves­tu­vawe dostaveno do depozitarot;
(2) Otka`uvaweto }e ima vlijanie prviot den od mesecot po istekot na
dvanaeset meseci od primenoto izvestuvawe od strana na depozitarot.
Koga vo izjavata e specificiran podolg period za va`ewe na
otka`uvaweto, toa }e ima va`­nost po istekot na toj period po
primenoto izvestuvawe od strana na depozitarot.
^len 48
Depozitarot }e gi izvesti dr`avite ~lenki na Ha{kata konferencija za
me|unarodnoto privatno pravo, drugite dr`avi koi u~estvuvaa na
Sedum­nae­settata sesija i dr`avite koi pristapile vo soglasnost so
~l. 44 za slednovo:
a) potpisite, ratifikaciite, prifa}awata i odobruvawata vo soglasnost
so ~len 43;
b) pristapuvawata i prigovorite upateni na pristapuvawata vo
soglasnost so ~len 44;
v) podatocite za stapuvawe vo sila na Konvencijata vo soglasnost so
~len 46 to~ka d;
g) izjavite i imenuvawata vo soglasnost so ~lenovite 22, 23, 25 i 45;
d) soglasnostite vo soglasnost so ~len 39 i
|) otka`uvawata vo soglasnost so ~len 47.
Kako svedo{tvo na toa, dolupotpi{anite vrz osnova na uredno
ovlastuva­we, ja potpi{aa ovaa Konvencija.
Vo Hag na 29.05.1993 godina, na angliski i francuski jazik, pri {to i
dvata teksta se ednakvo va`e~ki, po eden primerok }e bide dostaven vo
arhivata na Kralstvoto Holandija, od koi po edna zaverena kopija }e
bide ispratena preku dip­lomatski pat do site dr`avi ~lenki na Ha{kata
koferencija za me|unarodno privatno pravo na nejzinata sedumnaesetta
sesija i do sekoja dr`ava koja u~est­vuvala na taa sesija.
* Konvencijata e donesena na 29 maj 1993 godina, a stapila vo sila na
1 maj 1995 godina
77