ATEŞLİ SİLAH RUHSATI İÇİN BAŞVURAN KİŞİLERİN PSİKİYATRİK MUAYENE KILAVUZU

ateşli̇ si̇lah ruhsati i̇çi̇n başvuran ki̇şi̇leri̇n psi̇ki̇yatri̇k muayene kilavuzu i. ateşli silah ruhsatı için muayene süreci halen, istekli kişil

ATEŞLİ SİLAH RUHSATI İÇİN BAŞVURAN KİŞİLERİN PSİKİYATRİK MUAYENE
KILAVUZU
I. Ateşli silah ruhsatı için muayene süreci halen, istekli kişilerin
sağlık kurumuna başvurması ile gerçekleştiğinden, kurumun ayrıntılı
muayene ve inceleme istemesi veya sonuçta kişinin silah edinmesine
engel bir durumun saptanması hâllerinde kişinin başka bir kıuruma
giderek yeni bir muayene sürecine girmesine olanak verecek şekildedir.
Bu nedenle, bu muayeneler isteyen emniyet müdürlüğünün resmi yazısı
ile başlatılmalı çıkan sonuç kişiye sözlü olarak bildirilmeden ve
yazılı olarak posta kanalıyla isteyen birime bildirilmelidir.
II. İlgili yönetmeliğe göre, ateşli silsah bulundurmak isteyenlerin “Akıl
hastası veya psikolojik ve nörolojik rahatsızlıkları” olmaması
gerekmektedir. Bu ifadedeki belirsizlik psikiyatri meslek birliğinin,
psikiyatrlar için standart oluşturması gereğini doğurmuştur.
Ateşli silah bulundurmak ya da taşımak için izin belgesi almak veya
var olan belgenin süresini uzatmak isteyen kişilerin psikiyatrik
muayenesi, silahların özenle korunması ve zorunlu haller dışında
kullanılmaması ilkesi gereği özel bir önem taşır. Bu nedenle başvuran
kişilerin, zekâ geriliği ve demans, psikotik ve duygu durum
bozuklukları, ağır kişilik ve dürtü kontrol bozuklukları, alkol ve
madde kullanım bozuklukları ile kişinin zihinsel yargılamasını,
davranışlarını ve dürtü kontrolünü etkileyen diğer ruh sağlığı
sorunları bulunmadığı saptanmalıdır.
Ateşli silah ruhsatı için yapılan muayenede aşağıdaki ilkeler
gözetilir.
1. Adli Sicil Kayıt İncelemesi: Silah ruhsatı için başvuran kişilerin
öncelikle adli sicil kayıtları da gönderilmelidir. Muayeneyi isteyen
emniyet müdürlüğü, kişinin silah bulundurmasına engel sabıkası varsa
ruhsat vermemektedir. Ancak yasal engel oluşturmayan sabıkaların
muayene edecek psikiyatr tarafından öğrenilmesi kişinin ruhsal ve
kişilik yapısı hakkında önemli ipuçları verebileceğinden önem taşır.
2.Rutin Psikiyatrik Muayene: Muayene sırasında aşağıdaki belirti ve
bulgu taraması yapılır. Bu amaçla düzenlenmiş ekteki form doldurulur.
.
3.Yardımcı Yöntemlerin Kullanılması
A)Başvuran tüm kişilere muayene edilen kurum veya yerleşim merkezinde
psikolog varsa mutlaka bir psikolojik test (MMPI, Rorschach, TAT vb.)
yapılır. Güvenirlik ölçeği içermesi nedeniyle MMPI öncelikle önerilir.
Bilişsel işlevlerin sınırda olması veya muayenede dikkat çeken organik
bulguların olması durumunda nöropsikolojik testler istenir. Ayrıca
muayene sırasında zihinsel kapasitesi sınırlı olduğu düşünülenlere ve
ilkokul mezunu ve altı eğitime sahip kişiye bir zekâ testi yapılır.
Kurumda psikolog yoksa yukarıda belirtilen konuların ikinci bir
muayene ile açıklığa kavuşturulamayacağı kanısı oluşursa başka bir
merkezden psikolojik test istenir.
B) Alkol kullanım bozukluğu şüphesi varlığında kanda etil alkol
ve/veya karaciğer fonksiyon testleri, madde kullanım bozukluğu
şüphesinde idrarda madde taraması yapılır. Saldırganlık, dürtü kontrol
bozukluğu, psikozlar ve duygudurum bozukluğu vb. durumların varlığı
şüphesinde olanaklı ise diğer kaynaklardan bilgi toplanması için
sosyal hizmet uzmanı incelemesi istenir.
4. Değerlendirme Süresi: Muayene 20 dakikadan az olmamalıdır. Herhangi
bir psikolojik test ve tetkik yapılmadan karar verilecekse, başvuranla
sonraki bir gün rapor düzenlenmeden önce ikinci bir görüşme yapılır.
5. Sevk: Muayeneler ve incelemeler sonucunda kesin bir kanıya
varılamaz ve psikiyatri uzmanı tereddüte düşerse, ikinci bir
psikiyatri uzmanına danışır, bulunduğu yerde ikinci bir psikiyatri
uzmanı yoksa veya yukarıda anılan incelemelere gereksinim duyduğu
halde bulunduğu yerde yapılamıyorsa sevk gerekçesini ayrıntılı yazarak
başka bir kuruma sevk eder.
6. Sonuç: Rapora “sağlam”, “psikopatoloji yok”, “akıl hastalığı ve
zayıflığıma rastlanmadı” gibi tanımlar yerine “kişinin muayene
edildiği tarihler arasında silah ruhsatı almasına engel psikiyatrik
bozukluk saptanmadı” yazılır. Silah bulundurması veya taşımasında
sakınca saptanan kişilerin raporuna ise raporda tanı veya bulgu
gerekçe gösterilerek “...nedeniyle silah bulundurması ve taşıması
sakıncalıdır” yazılır. Psikiyatri uzmanı, gerekli kişilerde ve
durumlarda; ruhsat için onay vererek veya onayı erteleyerek 6 ay veya
1 yıl sonra muayene tekrarını ister. Raporda fiziksel ve nörolojik
muayene sonucu da yer alır ve sorumluluğun kurumsal olarak
paylaşılması için sağlık kurulu raporu olarak düzenlenir.
TARANACAK PSİKİYATRİK BELİRTİLER
Var (Belirtin)
Yok
A) Konuşma ve artikülasyon kusuru
B) Genel görünüm ve kendine bakımda farklılıklar
C) Yönelim, dikkat ve bellek kusuru
D) Organisite şüphesi (Şaşılık, kranial operasyon sekeli, patlayıcı
tarzda konuşma, pareziler, cilt ve sklerada renk değişikliği ve
diğerleri)
E) Özgeçmişte dikkat çekici özellikler (Aile ilişkileri, okul ve diğer
eğitim sorunları, askerlik, geçirdiği hastalıklar, açıklanamayan maddi
sorunlar, alışkanlıklar. Evlilik, boşanma, göç, işi yarım bırakma ve
iş değişikliğinin çok sayıda olması)
F) Düşünce yürütme, çağrışım ve yargılamada kusurlar
G) Benlik algısı (kendini tanımlamasında dikkat çekici yönler)
H) Silah edinme gerekçesinde sanrı, varsanı, hostilite. (Gerçekçi bir
gerekçenin olmaması durumunda evdeki başka biri için edinme olasılığı
akla gelmelidir.)
I) Dürtü kontrol zayıflığı
J) Duygulanımda çöküntü, öfke, öfori, labilite, sığlık, anksiyete ve
düşünce içeriğine uyumsuzluk
K) Madde ve alkol kullanım öyküsü veya belirtisi
L) Bedende açık veya iyileşmiş yanık, kesik, enjeksiyon izleri
M) Algı ve düşünce bozukluğu
N) Diğer önemli belirti veya bulgu