kazus i.1 obywatel państwa n, latając prywatną awionetką zarejestrowaną w państwie n, przeleciał nad wyłączną strefą ekonomiczną państwa p,
Kazus I.1
Obywatel państwa N, latając prywatną awionetką zarejestrowaną w
państwie N, przeleciał nad wyłączną strefą ekonomiczną państwa P, a
następnie nad jego strefą przyległą i jego morzem terytorialnym.
Lotnictwo wojskowe tego państwa zmusiło go do lądowania. Po lądowaniu
został zatrzymany, gdyż, jak mu oświadczono, naruszył narodową
przestrzeń powietrzną, latając bez stosownego zezwolenia. Obywatel
państwa N oświadczył, ze nie naruszył prawa, ponieważ korzystał z
prawa nieszkodliwego przelotu analogicznego do prawa nieszkodliwego
przepływu. Powołał się przy tym na fakt, że państwo to jest stroną
Konwencji chicagowskiej z 1944 r. Państwo N natomiast nie jest stroną
tej konwencji,
Czy obywatel państwa N naruszył prawo międzynarodowe?
Kazus II.2
Obiekt kosmiczny zarejestrowany w państwie X został wypuszczony przez
to państwo z urządzeń znajdujących się na terytorium państwa Y. Na
orbicie okołoziemskiej zderzył się z niewielkim meteorem. Zderzenie to
spowodowało wytrącenie obiektu z orbity, który zaczął spadać w
kierunku Ziemi. Stacja kontrolna państwa X utraciła kontakt z
obiektem.
W trakcie spadania obiekt ten staranował satelitę telekomunikacyjnego
państwa S, czyniąc go niezdatnym do dalszego użytku. Sam obiekt w
trakcie tej kolizji rozpadł się na kilka części.
Jedna z nich, spadając na Ziemię, otarła się o helikopter wojskowy
państwa T, powodując jego wybuch (obaj piloci zdążyli się uratować).
Inne obiekty spadły na terytorium państwa W, niszcząc kilka zabudowań
gospodarczych. Państwa S i T zwróciły się o odszkodowanie do państwa
X, a państwo W do państwa Y.
Rozsądź kwestię odpowiedzialności państw w podanym kazusie.
Kazus III.3
Samolot M. Airlines wystartował ze stolicy państwa H o godz. 12:15 i
miał wylądować w stolicy państwa M następnego dnia o 6:10 czasu
lokalnego. Maszyna przeleciała nad terytorium czterech państw: H, N, P
i U. Znajdując się 10 tysięcy metrów nad terytorium państwa U, około
50 kilometrów od strefy powietrznej państwa R samolot zaczął nagle
opadać i o 16:21 znikł z radarów. Szczątki rozbiły się na terytorium
państwa U, ale zajmowanym przez separatystów sympatyzujących z
państwem R.
W wyniku tej katastrofy śmierć poniosło 283 pasażerów i 15 członków
załogi. Ustalono, że samolot został zestrzelony pociskiem typu
ziemia-powietrze produkowanym
w państwie R.
Jakie możliwości dochodzenia odszkodowania na gruncie prawa
międzynarodowego mają rodziny ofiar, państwa dotknięte katastrofą (w
samolocie większość pasażerów stanowili obywatele państwa N) i
społeczność międzynarodowa?
1 Opracowano na podstawie P. Filipek, B. Kuźniak, Prawo międzynarodowe
publiczne, Wyd. 5, Warszawa 2014.
2 Opracowano na podstawie P. Filipek, B. Kuźniak, Prawo międzynarodowe
publiczne, Wyd. 5, Warszawa 2014.
3 Opracowanie własne, zob.
http://przegladpm.blogspot.com/2014/09/zapowiedz-skarg-do-etpcz-przeciwko.html
oraz
https://pl.wikipedia.org/wiki/Katastrofa_lotu_Malaysia_Airlines_17