modelu kartonówek można budować w/g własnych projektów, pamiętając o pewnych zasadach, dzięki którym samoloty i szybowce unoszą się w powietr
Modelu kartonówek można budować w/g własnych projektów, pamiętając o
pewnych zasadach, dzięki którym samoloty i szybowce unoszą się w
powietrzu.
Otóż model utrzymuje się w powietrzu dzięki skrzydłom, na które działa
siła nośna. Siła nośna powstaje na skutek tego, że powietrze
opływające model (w locie) siniej naciska na dolną niż na górną
powierzchnię skrzydła, w wyniku czego wypycha model do góry. Im
powierzchnia skrzydeł jest większa, tym większa jest siła nośna. Duże
znaczenie ma również kształt przekroju skrzydła, czyli jego profil.
Profil płaski daje znacznie mniejszą siłę nośną niż wklęsły od spodu,
a wypukły od góry, tzw. profil lotniczy. Profile lotnicze mają,
najczęściej, najwyższy punkt w 1/3 od krawędzi natarcia, czyli
przedniej krawędzi skrzydła (tylna krawędź nazywa się krawędzią
spływu). Siła nośna zależy od kąta, pod jakim ustawione jest skrzydło
względem toru lotu modelu, czyli względem przepływającego powietrza.
Kąt ten, zwany kątem natarcia, wynosi zwykle 5do 10. Gdy kąt jest
większy, siła nośna wzrasta. Po przekroczeniu 20 nad skrzydłem
powstają wiry i siła nośna maleje. Następnym czynnikiem wpływającym na
siłę nośną jest prędkość lotu. Ze wzrostem prędkości rośnie siła
nośna, ponieważ powietrze wywiera większe ciśnienie na skrzydła.
Związek wzrostu ciśnienia z prędkością łatwo można zauważyć jadąc np.
motorowerem.
Reasumując – siła nośna skrzydła zależy od: a) pola powierzchni (im
większe pole, tym większa siła nośna), b) profilu, c) kąta natarcia,
d) prędkości lotu – siła nośna jest proporcjonalna do prędkości
podniesionej do kwadratu.
Projektując model, należy więc pamiętać, że im model większy i
cięższy, tym większe pole powierzchni powinny mieć skrzydła. Pamiętaj
jednak, że karton jest wiotki, nie można, więc robić z niego zbyt
dużych skrzydeł, bo będą wyginać się ku górze.
Kartonówki o rozpiętości skrzydeł do 20cm. mogą mieć skrzydła
nieusztywnione i płaskie. Natomiast modele o rozpiętości skrzydeł od
20 do 40cm. muszą mieć skrzydła wzmocnione przez duże wygięcie profilu
lub przez przyklejone na krawędzi natarcia paska kartonu albo cienkiej
płaskiej listewki o przekroju 23mm. Rozpiętość skrzydeł musi być od 5
do 10 razy większa od ich szerokości, czyli jak to się mówi fachowo,
wydłużenie skrzydeł musi wynosić 5 do 10.
Aby model miał dobrą stateczność, można skrzydłom nadać lekki wznios,
tzn. tak je podgiąć, aby końce znalazły się ponad środkową krawędzią
skrzydła.
Usterzenie poziome modelu powinno mieć pole powierzchni 45 razy
mniejsze od pola powierzchni skrzydeł. Usterzenie pionowe, a
szczególnie jego części nieruchome, zwane stecznikami zapewniają
modelowi równowagę lotu. Usterzenie pionowe, którego pole powierzchni
jest przeważnie o połowę mniejsze od usterzenia poziomego, wpływa
kierunek lotu.
Jeśli będziesz przestrzegać wszystkich wymienionych wyżej zasad, na
pewno model będzie latał poprawnie i będzie mógł wykonywać akrobację.
Jak wspominaliśmy, model ten nadaje się do akrobacji. Aby zrozumieć
zasady akrobacji, musisz poznać działanie sterów i lotek i skutek,
jaki ono wywiera na lot szybowca.
Gdy ster wysokości wychylić do dołu, działa wtedy na ster większa siła
nośna, ogon unosi się w górę, a szybowiec nurkuje w dół. Przy
wychyleniu steru wysokości do góry siła nośna maleje, ogon opada do
dołu i szybowiec wznosi się w górę. Działanie steru kierunku jest
bardzo proste. W którą stronę wychyli się ster, w tę zakręca
szybowiec. Lotki znajdujące się na tylnej krawędzi skrzydeł są w
szybowcach i samolotach tak połączone, że gdy lotka jednego skrzydła
wychyli się do dołu, to lotka drugiego wychyli się do góry i
odwrotnie. Na skrzydło, którego lotka wychylona jest do góry działa
mniejsza siła nośna niż na skrzydło, którego lotka wychylona jest do
dołu. Jeżeli pilot wychyli lewą lotkę do góry, a prawą do dołu, to
lewe skrzydło opadnie, a prawe uniesie się, i szybowiec przechyli się
w lewo i odwrotnie.
Podstawowymi figurami akrobacyjnymi są: pętla, beczka, korkociąg i
zawrót. Modelem najłatwiej jest wykonać pętle i beczkę. Do pętli pilot
rozpędza maszynę i ściąga na siebie drążek, przez co wychyla ster
wysokości do góry. Aby model zrobił pętlę, po wychyleniu steru do góry
rzuć go bardzo mocno skośnie w górę. Model wykona beczkę, jeśli
wychylisz lotki, jedną w górę, drugą w dół. Aby model wykonał
korkociąg trzeba lotki wychylić jak do beczki, a stery wysokości
wychylić do góry i model puścić bardzo lekko do góry.