ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW Z Dnia 4 Października 1974 R

rozporządzenie rady ministrów z dnia 4 października 1974 r. w sprawie wspólnej odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW
z dnia 4 października 1974 r.
w sprawie wspólnej odpowiedzialności materialnej pracowników za
powierzone mienie.
(tekst jednolity: Dz.U. z 1996 r. Nr 143, poz. 663)
Na podstawie art. 126 § 1 Kodeksu pracy zarządza się, co następuje:
§ 1.
Przepisy rozporządzenia stosuje się w przypadkach łącznego powierzenia
pracownikom mienia, z obowiązkiem wyliczenia się, w zakładzie pracy
lub w wydzielonej jego części, w której odbywa się sprzedaż, produkcja
lub świadczenie usług albo przechowuje się mienie stanowiące przedmiot
powierzenia i oddzielnego rozliczania, zwanym dalej "miejscem
powierzenia mienia".
§ 2.
1. Pracownicy, o których mowa w § 1, mogą przyjąć na podstawie
pisemnej umowy zawartej z pracodawcą wspólną odpowiedzialność
materialną za szkody spowodowane powstaniem niedoboru w powierzonym im
łącznie mieniu, jeżeli liczba pracowników w miejscu powierzenia
mienia, poza wymienionymi w § 4 ust. 1, nie przekracza: przy pracy na
jedną zmianę - 8 osób,
- przy pracy na dwie zmiany - 12 osób,
- przy pracy na trzy zmiany - 16 osób.
2. W zakładach usługowych, w zakładach żywienia zbiorowego oraz w
sklepach
samoobsługowych i preselekcyjnych pracownicy, poza wymienionymi w § 4
ust. 1, mogą przyjąć wspólną odpowiedzialność materialną, jeżeli ich
liczba w miejscu powierzenia mienia nie przekracza 24 osób na jedną
zmianę.
3. Umowa o wspólnej odpowiedzialności materialnej może być zawarta,
jeżeli na przyjęcie wspólnej odpowiedzialności materialnej wyrażają
zgodę wszyscy pracownicy zatrudnieni w miejscu powierzenia mienia, z
zastrzeżeniem § 4.
§ 3.
(skreślony).
§ 4.
1. Za pisemną zgodą pracowników, którzy przyjęli wspólną
odpowiedzialność materialną, mogą wykonywać pracę lub określone
czynności w miejscu powierzenia mienia:
1) osoby wykonujące czynności nie związane z dysponowaniem mieniem,
2) osoby wykonujące pracę dorywczo lub przez czas określony,
3) osoby nowo przyjęte do pracy obejmującej czynności związane z
dysponowaniem
mieniem - do czasu przeprowadzenia najbliższej inwentaryzacji,
4) pracownicy młodociani w okresie odbywania przygotowania zawodowego,
a po zakończeniu tego przygotowania - do czasu przeprowadzenia
najbliższej inwentaryzacji,
5) osoby odbywające praktykę zawodową.
2. Pracodawca jest obowiązany zapewnić osobom objętym wspólną
odpowiedzialnością materialną możliwość sprawowania nadzoru nad
powierzonym mieniem, przez swobodny do niego dostęp, w czasie
wykonywania przez osoby wymienione w ust. 1 pracy lub określonych
czynności w miejscu powierzenia mienia.
§ 5.
Każda zmiana w składzie pracowników objętych wspólną
odpowiedzialnością materialną wymaga zawarcia nowej umowy o wspólnej
odpowiedzialności materialnej.
§ 6.
Pracownicy ponoszący wspólną odpowiedzialność materialną odpowiadają w
częściach określonych w umowie. Jednakże w razie stwierdzenia, że
niedobór w całości lub w części został spowodowany przez niektórych
pracowników, za całość niedoboru lub określoną jego część odpowiadają
tylko sprawcy szkody, co nie wyłącza ich odpowiedzialności za resztę
niedoboru wraz z pozostałymi pracownikami na zasadach
odpowiedzialności wspólnej.
§ 7.
Wspólna odpowiedzialność materialna nie wyklucza odpowiedzialności
indywidualnej za inne mienie powierzone danej osobie.
§ 8.
1. Warunkiem ustanowienia wspólnej odpowiedzialności materialnej jest
powierzenie
mienia łącznie wszystkim pracownikom, którzy mają być objęci taką
odpowiedzialnością na podstawie inwentaryzacji przeprowadzonej z ich
udziałem lub z udziałem osób przez nich wskazanych, zgodnie z § 22
ust. 2, oraz zapewnienie im możliwości zgłaszania uwag w związku z
przebiegiem i wynikami inwentaryzacji.
2. Pracownikowi objętemu umową o wspólnej odpowiedzialności
materialnej przysługują uprawnienia określone w ust. 1, a także prawo
wglądu w księgi rachunkowe pracodawcy w zakresie dotyczącym
rozliczania powierzonego mienia, oraz uczestniczenia w przyjmowaniu i
wydawaniu mienia.
§ 9.
(skreślony).
§ 10.
Pracownik może wypowiedzieć umowę o wspólnej odpowiedzialności
materialnej na piśmie na czternaście dni naprzód. W takim przypadku do
przeprowadzenia inwentaryzacji należy przystąpić przed upływem okresu
wypowiedzenia tej umowy.
§ 11.
1. Jeżeli rozliczenie mienia wykaże niedobór, każdy z pracowników
ponoszących wspólną odpowiedzialność materialną może, w ciągu 3 dni od
powzięcia wiadomości o stwierdzonym niedoborze, odstąpić na piśmie, ze
skutkiem na przyszłość, od umowy ustanawiającej taką odpowiedzialność.
W takim przypadku do przeprowadzenia inwentaryzacji należy przystąpić
w ciągu 7 dni od dnia odstąpienia pierwszego pracownika od umowy o
wspólnej odpowiedzialności materialnej.
2. Pracodawca może odstąpić od umowy o wspólnej odpowiedzialności
materialnej
w każdym czasie. W takim przypadku do przeprowadzenia inwentaryzacji
należy przystąpić niezwłocznie, nie później niż w ciągu 3 dni od dnia
odstąpienia pracodawcy od umowy o wspólnej odpowiedzialności
materialnej.
§ 12.
W umowie o wspólnej odpowiedzialności materialnej strony ustalają
okres, w ciągu którego nieobecność pracownika w pracy nie ma wpływu na
zakres odpowiedzialności zarówno tego pracownika, jak i pozostałych
pracowników ponoszących wspólną odpowiedzialność materialną, zwany
dalej "okresem ustalonym w umowie". W razie przedłużenia się
nieobecności pracownika ponad okres ustalony w umowie, należy
niezwłocznie, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia upływu tego
okresu, przystąpić do przeprowadzenia inwentaryzacji.
§ 13.
Pracownik ponoszący wspólną odpowiedzialność materialną, który po
nieobecności
w pracy, trwającej dłużej niż okres ustalony w umowie, powróci do
pracy:
1) przed rozpoczęciem albo zakończeniem inwentaryzacji przeprowadzonej
w terminie określonym w § 12 w związku z jego nieobecnością w pracy
lub z innych przyczyn jest nadal związany umową o wspólnej
odpowiedzialności materialnej,
2) po zakończeniu inwentaryzacji przeprowadzonej w terminie określonym
w § 12 w związku z jego nieobecnością w pracy lub z innych przyczyn -
jest związany umową o wspólnej odpowiedzialności materialnej do dnia
zakończenia tej inwentaryzacji.
§ 14.
(skreślony).
§ 15.
(skreślony).
§ 16.
1. Pracownik ponoszący wspólną odpowiedzialność materialną może
zgłosić pracodawcy żądanie przeprowadzenia inwentaryzacji w razie
stwierdzenia nieprawidłowego wykonywania obowiązków związanych z
pieczą nad powierzonym mieniem przez innego pracownika objętego taką
odpowiedzialnością.
2. Pracownik, o którym mowa w ust. 1, może odstąpić od umowy o
wspólnej odpowiedzialności materialnej, ze skutkiem na przyszłość,
jeżeli w terminie nie przekraczającym 7 dni od dnia zgłoszenia żądania
przeprowadzenia inwentaryzacji nie zostanie ona rozpoczęta lub nie
nastąpi odsunięcie pracownika, którego dotyczą zarzuty, od wykonywania
pracy w miejscu powierzenia mienia.
§ 17.
Pracownik ponoszący wspólną odpowiedzialność materialną, który zgłosił
na piśmie zarzuty uzasadniające utratę zaufania w stosunku do osoby
określonej w § 4 ust. 1 pkt 1-5, może cofnąć zgodę na dalsze
wykonywanie przez tę osobę pracy lub określonych czynności w miejscu
powierzenia mienia, a w razie nieuwzględnienia przez pracodawcę
skutków cofnięcia takiej zgody - może odstąpić od umowy o wspólnej
odpowiedzialności materialnej, ze skutkiem na przyszłość. W takim
przypadku do przeprowadzenia inwentaryzacji należy przystąpić
niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 7 dni od dnia zgłoszenia
zarzutów.
§ 18.
(skreślony).
§ 19.
1. W razie wypowiedzenia przez jedną ze stron umowy o pracę z
pracownikiem ponoszącym wspólną odpowiedzialność materialną
zakończenie inwentaryzacji powinno nastąpić najpóźniej w dniu
rozwiązania umowy o pracę.
2. W razie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia lub w razie
wygaśnięcia
umowy o pracę do przeprowadzenia inwentaryzacji należy przystąpić
niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania
lub wygaśnięcia umowy o pracę.
§ 20.
1. W razie wypowiedzenia przez pracownika umowy o wspólnej
odpowiedzialności materialnej albo odstąpienia od takiej umowy przez
pracownika lub pracodawcę, pracownik ponosi wspólną odpowiedzialność
materialną za szkodę w mieniu, której powstanie stwierdzono do dnia
zakończenia inwentaryzacji, jeżeli zostanie ona rozpoczęta w wymaganym
terminie; w razie bezskutecznego upływu terminu rozpoczęcia
inwentaryzacji pracownik jest wolny od odpowiedzialności od dnia, w
którym przestała go wiązać umowa o wspólnej odpowiedzialności
materialnej.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w razie ustania stosunku
pracy pracownika objętego wspólną odpowiedzialnością materialną.
3. Do dnia zawarcia nowej umowy o wspólnej odpowiedzialności
materialnej, w sytuacjach określonych w ust. 1 i 2, pracownicy objęci
wspólną odpowiedzialnością materialną nie ponoszą odpowiedzialności za
część szkody w mieniu powstałą w czasie obowiązywania poprzednio
zawartej umowy, za którą odpowiadałby pracownik, którego ta umowa
przestała wiązać; ta część szkody obciąża pracodawcę.
§ 21.
(skreślony).
§ 22.
1. (skreślony).
2. W razie niemożności wzięcia udziału w inwentaryzacji z powodu
choroby lub innej ważnej przyczyny, pracownik ponoszący wspólną
odpowiedzialność materialną może wskazać na piśmie inną osobę, która
za zgodą pracodawcy weźmie za niego udział w przeprowadzeniu
inwentaryzacji.
3. Jeżeli pracownik nie bierze udziału w przeprowadzaniu
inwentaryzacji ani też nie wskaże innej osoby (ust. 2), pracodawca
przeprowadzi inwentaryzację przez komisję złożoną co najmniej z 3
osób.
§ 23.
1. Pracownikowi ponoszącemu wspólną odpowiedzialność materialną,
którego stosunek pracy ustał, należy umożliwić udział w
przeprowadzonej inwentaryzacji. Pracownik taki może wskazać na piśmie
inną osobę, która za zgodą pracodawcy weźmie za niego udział w
inwentaryzacji.
2. W razie nieskorzystania przez pracownika z uprawnień określonych w
ust. 1 pracodawca przeprowadzi inwentaryzację w trybie określonym w §
22 ust. 3.
§ 24.
Pracownikowi ponoszącemu wspólną odpowiedzialność materialną, który po
ustaniu stosunku pracy bierze udział w przeprowadzaniu inwentaryzacji,
przysługuje wynagrodzenie obliczone według przeciętnej stawki dziennej
z ostatniego miesiąca jego pracy. Takie samo wynagrodzenie przysługuje
osobie, która zastępuje pracownika w czynnościach inwentaryzacyjnych w
myśl przepisów § 22 ust. 2 i § 23 ust. 1.
§ 25-31.
(skreślone).
§ 32.
Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do pracowników, którzy
odpowiadają materialnie za powierzone mienie na zasadach ograniczonej
odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie na
podstawie odrębnych przepisów.
§ 33.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1975 r.